Deze week gaat het er toch echt van komen: veel vijvers zullen dichtvriezen. Kan ijs op de vijver kwaad of niet? Is het noodzakelijk een wak in de vijver te maken? In deze blog kijken we, wat er zich onder het ijs in de vijver afspeelt.
IJs op de vijver: winterstand
Als zich op de vijver een ijslaag vormt, zal de rest van de vijver in de winterstand staan. Dit betekent:
- Het water is onderin de vijver vier graden, richting ijslaag wordt het vijverwater steeds kouder;
- De plantengroei in de vijver ligt stil;
- De omzetting van organisch afval door bacteriën is minimaal;
- De stofwisseling van vissen, kikkers, padden en salamanders staat op het kleinst mogelijke pitje.
Met name het derde bolletje, de omzetting door bacteriën, is belangrijk voor het antwoord op de vraag of een ijslaag wel of geen kwaad kan.
Bacteriën in de vijver
Bacteriën zetten organische afvaldeeltjes in de vijver om in onder andere CO2 en stikstofverbindingen. Hierbij ontstaat ook ammoniak. Dit verdwijnt normaal gesproken uit de vijver, doordat de vijver kan ademen en deze stof hierbij afgeeft aan de atmosfeer. Nu de vijver bevroren is, kan dat echter niet!
Toch is dit geen reden voor paniek. Bij een lage watertemperatuur is de activiteit van de bacteriën namelijk zo gering, dat de hoeveelheid ammoniak die wordt geproduceerd te verwaarlozen is. Het kleine beetje ammoniak dat zich ophoopt in het water onder het ijs is veel te weinig om bedreigend te zijn voor de vissen.
Wel of geen gat in het ijs op de vijver?
Wanneer de vijver minder dan een week is dichtgevroren, is het niet nodig om een gat in het ijs te maken. het ammoniakgehalte van het water is zo laag, dat dit geen kwaad kan.
Als de vijver veel langer dan een week een ijslaag heeft, kun je eventueel één of enkele gaten maken door een pan met kokendheet water op de vijver te plaatsen. Deze smelt vanzelf een gat in het ijs.
Hak of boor niet in het ijs op de vijver. Vissen in winterrust zijn erg gevoelig voor verstoring en trillingen. Hakken geeft veel lawaai en trillingen. Dit veroorzaakt stress en kans op schade aan de zwemblaas van de vissen.
Op naar het voorjaar!
Het is nu de eerste week van februari. Over een kleine zes weken beginnen, met een beetje zacht voorjaarsweer, de eerste jonge scheuten van de waterplanten uit te lopen. Lees voor die tijd nog eens door, welk onderhoud je vijver in het voorjaar nodig heeft.